Uit de archieven

Niet gesproken historische woorden: vrijwel allemaal.

Nostalgie: zie notities in telefoon.

Schijnbare tegenstellingen waar behoefte aan is: een vijandennetwerk, de hel der ideeën, zielzoekerscentra.

Niet alleen anekdotes zijn een vorm van kennis, ook associaties. Schrijf ze op als gedicht.

Bloemetje of olifantshuid? Adem in adem uit.

Ik heb een bakje waarin ik zinnetjes gooi die de basis kunnen worden voor een blogbericht. Soms kan ik ze niet meer lezen, dagen of weken naderhand. Soms, zoals nu, stof ik de zinnetjes af. Ze hebben met vandaag te maken of met gisteren, maar het is alsof ik oude foto bekijk terwijl ik me afvraag waar en wanneer ze genomen zijn.

Ik word wakker met het woord ‘parenteel’ op mijn lippen en heb geen idee wat het betekent, dus zoek ik het op: ‘groep van bloedverwanten’. Het is geen droom die uitgelegd hoeft te worden maar een bestaand woord.

Op de ochtend van dinsdag 14 april om 8.48 uur heeft Gert in volstrekte innerlijke rust zijn huis verlaten.

De zinnen waar ik mee wakker wordt, zitten soms aan het einde van de dag als een mantra in mijn hoofd. Een enkele keer is het poëzie. Dan zie ik F. van Dixhoorn fietsen, die zijn zinnen hardop tegen de duinen en de zeewind declameert en uitprobeert. Of denk ik: dichten is onthouden.

‘Nabokov wrote Lolita while travelling on butterfly-collection trips in the western United States which he undertook every summer.’ [bron: Wikipedia]

‘Reizen, schrijven en mensen ontmoeten. Sinds Donau is dat het leven dat Magris leidt. “Donau heeft me een nieuwe vrijheid gegeven. Niet alleen veranderde dat boek mijn leven van dat van hoogleraar Duitse literatuur in dat van een schrijver, maar ook geestelijk gaf het me ruimte. Het gaf me de gelegenheid voor spiritueel flaneren. Als ik iets zie wat ik de moeite waard vind, kan ik er nu achteraan gaan zonder me schuldig te voelen. Het is een veel creatiever leven, veel minder gedomineerd door verplichtingen, veel meer zigeuner, en ik voel me er geweldig bij.”’

Mijn geluk van vandaag wordt gegarandeerd doordat ik weet wat me te doen staan. Of: omdat ik terug ben bij de melancholie, die me zo vertrouwd is. Mijn geluksgevoel is verraderlijk. Ik geef les in melancholie, met behulp van tai chi.

De melancholie trekt me aan als een favoriete jas die naar mijn lichaam is gaan staan.

Ze schreef het me twaalf, dertien jaar geleden en verwoordde het gevoel, het effect van een warme zomer in Noord-Italië: ‘Tutto sta andando in letargo’. Prachtige woorden, waar ik ieder jaar wel een keer ’s ochtends mee wakker word. Ik begreep precies wat ze bedoelde en vond het zo fijnzinnig opgemerkt dat het ook mijn aandacht voor die momenten gescherpt heeft. Ook in de winter.

Wat in ieder geval altijd overblijft, is een verhaal.

De manier waarop ik in mijn jas zit. Als James Dean, met opgetrokken schouders in de regen. Als Irimiás, de bedrieger in Bela Tarrs verfilming van Satanstango. Ja, dat komt dichterbij; met de wind, de bladeren en het zwerfvuil in de rug. Ik voel mezelf lopen, zoals ik mezelf ook hoor lopen.
Toen ik een jaar of tien, elf was, droeg ik als enige in de klas zwarte suède laarsjes met hakken, vanwege het geluid – en werd daar natuurlijk mee gepest. Ik trok ze daarop steeds minder vaak en uiteindelijk helemaal niet meer aan.
Werk ik aan een bepaalde tred? Ik hoor wel een verband met mijn gemoedsrust, of het ontbreken daarvan, dwing mezelf soms langzamer, bedachtzamer te lopen, zoals dat met ademen kan. Om daarmee, als het ware omgekeerd, invloed uit te oefenen op hoe ik leef.

Een familiefeestje. De drie broers die elkaar zelden of nooit zien. De kinderen, die op een fascinerende manier op ons lijken. Onze vader, wiens stem in al onze stemmen doorklinkt. Het is donker buiten en het feest vindt plaats onder een laag plafond, waardoor ik nog groter lijk dan ik ben en opval – terwijl ik die dag zo graag onzichtbaar had willen blijven. The man who wasn’t there. Ik wil er niet zijn, ik ben er ook niet, maar toch kan ik niet ontkomen.

De sollicitanten. We zitten tegenover de lift en krijgen slechts enkele seconden als enige indrukken van de sollicitanten als ze eruit komen. We zitten niet in de commissie. Is het voldoende, of zijn we bevooroordeeld?

Spoedgevalletje. Tijdens de vergadering wordt de woordvoerder weggeroepen door een dame die reeds in haar aankondiging de paniek bestrijdt, alsof ze haar twintig jaar ervaring in een restaurant gebruikt en een bestelling doorgeeft aan de keuken: ‘Ludo, spoedgevalletje’.

Nadat ik de telefoon heb opgenomen, vraagt degene die mij belt: ‘Spreek ik met maatschappelijk werk?’
Ik aarzel even, maar zeg toch dat hij het verkeerde nummer ingetoetst heeft. Ik laat anderen graag spreken, zodat ik zelf niets hoef te vertellen. Het is oprechte interesse – op dat moment. Daarna vergeet ik bijna alles, behalve als het een verhaal is.