Gert den Toom

Tijd van leven

Om redenen die niet langer meer ter zake doen, begon ik vandaag, precies tien jaar geleden, met het bijhouden van deze blog. Ik vind dat geen reden tot feestvieren maar wel een gegeven om even bij stil te staan. Het belichten van bijzondere jaartallen is wat mij betreft banale kabbalistiek. Morgen zal niet veel anders zijn dan vandaag of gisteren, it’s all in the mind. Toch danken precies aan dat laatste deze Polaroids van de dag hun bestaansrecht. Zoals alle schrijverij. Misschien bestaan de feiten pas werkelijk bij de gratie van hun constatering in gedachten – een ontastbaar fenomeen dat op ze volgt en dat ook werkelijkheid is, maar niet noodzakelijk de waarheid.

De donkere decemberdagen en deze blog vertonen overeenkomsten. Het zal dan ook geen toeval zijn dat die juist in december 2008 ontstaan is, in de laatste dagen van het jaar, de dagen van reflectie.
Tijdens een goede, gaskachel verwarmde avond bij onze vriend J. werd ik deze week op dit filosofische spoor gezet, echter pas nadat we twee, drie keer tevergeefs bij hem hadden aangebeld en verderop nog een tijdje voor de regen hadden geschuild in een tochtige, schaarsverlichte doorgang tussen twee straten.

J. stelde, in navolging van een niet nader genoemde hersenwetenschapper, dat we eerst handelen en we ons eigenlijk pas daarna, in een fractie van een seconde, bewust zijn van die handeling maar er desondanks van overtuigd zijn dat we zelf de keuze voor die handeling hebben gemaakt. We denken dat we op de bank wilden gaan zitten maar we zaten er al voordat we dat dachten.
Over de waarheid van die hypothese wil ik het niet hebben. Zo’n gedachte is een fortune cookie, een blaadje van een scheurkalander, de waarheid van de dag. Vandaag kunnen we erin geloven, morgen is er misschien een ander vermoeden.

Ik moest in eerste instantie aan onze poezen denken. Daarna aan leven en schrijven, vervolgens aan schrijven en iets anders schrijven – dat beide niet op hetzelfde moment kan. Ik werk op dit moment aan een boek maar ben onzichtbaar als ik daar mijn volledige aandacht aan geef. Het boek vlot echter langzamer als ik hier een Polaroid aan het schrijven ben. Misschien eindigt deze blog daarom wel juist vandaag, op de dag van het tienjarige bestaan. Misschien gaat het morgen toch verder.

Dankzij de feestdagen, de jaartallen en de getallen vraag ik me af waarvoor ik nog de tijd zal krijgen. En als ik kiezen moet, waar kies ik dan voor? Why write? Misschien biedt de nanoseconde die volgt op de handeling van het schrijven zelf de gelegenheid te denken dat ik daarover beslissen kan. Maar dat kan evengoed een illusie zijn. Misschien is mijn tijd van leven mijn tijd van schrijven – wat daar ook uit voortkomt. Dat is wat ik doe en daardoor: wie ik ben. ‘There is a light that never goes out…’ Totdat het wel uitgaat.

En eén lezer is genoeg – dat is de geest waaruit deze Polaroids van de dag geboren zijn. Ik ben dus heel blij dat jij hier bent.

Naar polaroid van de dag