Polaroid van de dag

Het was een feest. En de kater was nep: veroorzaakt door de roes, door het geroezemoes en door de warme ontvangst van mijn nieuwe boek. Met dank aan mijn vrienden, mijn geliefden en aan een groep bijzondere mensen die ik vrijdag tijdens de boekpresentatie met naam en toenaam genoemd heb.

Nu hebben we alleen de foto’s nog. En de boeken zelf natuurlijk – voor iedereen die nieuwsgierig geworden is. Of eigenlijk: voor iedereen die nieuwsgierig is. Ben jij dat? Ben jij een lezer van Polaroid van de dag? Dan ben je mijn vriend.

‘Als ik nog geen idee en wel tijd heb, sluit ik ergens tussen zeven en negen uur ’s avonds mijn ogen. Dan denk ik na, in de meest letterlijke zin van het woord: ik probeer de voor de hand liggende indrukken van de dag los te laten en ga op zoek naar een impressie van betekenis. Naar een detail dat me bijgebleven is, naar de kiem van een verhaal of naar een klein maar fijn inzicht. En als ik me goed concentreer, dan vind ik vrijwel altijd iets en zie ik daarachter nog iets en verderop nog meer.’ 

Vandaag verschijnt Polaroid van de dag, het nieuwe boek van Gert den Toom – misschien wel de onbekendste schrijver van Utrecht. Polaroid van de dag bevat een keuze uit de blogberichten die hij schreef tussen 2008-2010. Maar wat zijn die polaroids precies?

De polaroid van de dag kan van alles zijn. Soms een poëtische beschrijving, een filosofische overdenking, een tirade of een romantische droom. Maar altijd: het verslag van een ontmoeting – met iemand, met een idee of met een samenloop van omstandigheden. Hij kan over het leven in de stad gaan, over het geheugen, over schrijven en reizen, film en muziek, over spoken, huurmoordenaars en zichzelf aanprijzende geneesheren, over liefde en ziekte, de dood of kauwgomballenautomaten in Berlijn.

De polaroid van de dag is een momentopname. Soms ernstig, soms ironisch maar altijd direct klaar, als een persoonlijk portret van de dag. Niet een zorgvuldig voorbereide foto, maar een snapshot, een vermoeden. Samen vormen de polaroids de fragmenten van een groot, organisch groeiend woordenboek: een autobiografie en encyclopedie ineen.

Nieuwsgierig geworden? Ga naar Bestellen en koop je eigen exemplaar van dit prachtig vormgegeven boek.

Mijn moeder bewaart de boekenbijlage van haar krant voor mij. Als ik haar bezoek, geeft ze me die en kan ik precies natellen hoeveel weken ik niet bij haar langs ben geweest.

Soms zit er nog een knipsel bij waarvan ze vermoedt dat ik het interessant vind. De laatste keer betrof het een artikel over gedichten die op de muren van Zutphen en Warnsveld zijn aangebracht en waarlangs een wandelroute loopt. Daar is een boek over verschenen: Muurpoëzie in Zutphen en Warnsveld. In haar bibberige handschrift op het knipsel, verwees mijn moeder nadrukkelijk naar het gedicht van Ida Gerhardt dat zij zelf heel mooi vond:

Onvervreemdbaar

Dit wordt ons niet ontnomen: lezen,
en ademloos het blad omslaan,
ver van de dagelijksheid vandaan.
Die lezen mogen eenzaam wezen.

Zij waren het van kinds af aan.

Nu zij in haar tachtiger jaren is beland en minder vaak naar buiten gaat, is het lezen voor mijn moeder belangrijker dan ooit. Maar ze is bang dat ze steeds slechter gaat zien en minder lang of uiteindelijk steeds minder goed zal kunnen lezen. Die vrees deel ik en houdt ook mijn leeszucht in stand. Sterker nog: die versterkt mijn verslaving zelfs. Wat ik ook met haar deel, is de eenzaamheid van de lezer – van kinds af aan.